63  Eu
 Europium 


Voorkomen
Wingebieden
Naam
Ontdekking
Bereiding vroeger
Bereiding nu
Toepassingen en toelichting
Verdere toepassingen

 

 

 

VOORKOMEN       

2,0.10-4 % van de aardkost (tot 16 km diepte) bestaat uit europium; het is het 52e ele­ment in rangorde van voorkomen. 

De belangrijkste mineralen, die kleine hoeveelheden van dit element bevatten, zijn: 

allaniet-(Ce) (Ce, Ca,Y)2(Al,Fe+2, Fe+3)3 (SiO4)3 OH 
allaniet-(Y) (Y,Ce,Ca)2(Al,Fe+3)3(SiO4)3 OH
bastnaesiet-(Ce) (Ce,La)CO3F
bastnaesiet-(Y) (Y,La)CO3F  
monaziet-(Ce) (Ce,La,Nd,Th)PO4             ca. 0,002 %
monaziet-(La) (La,Ce,Nd)PO4
monaziet-(Nd) (Nd,La,Ce)PO4  

                                                                                                                                                            

In het heelal treft men het in grote hoeveelheden aan in bepaalde sterren. Deze sterren worden daarom Europi­um­sterren genoemd. Ook in het zonnespectrum is europium aange­toond.

WINGEBIEDEN

De belangrijkste wingebieden liggen in Austra­lië, China, Mongolië, India, Brazi­lië, de Verenigde Staten van Amerika, Malei­sië, Rusland, Tanzania, Burundi, Zambia, Madagaskar, Noorwegen, Zweden en Canada. 

NAAM

De naam werd in 1901 door de ontdek­ker gege­ven en is afgeleid van Europa. 

ONTDEKKING

Europium werd in 1886 door E.A. Demarçay ontdekt in het spectrum van ruw samarium(oxide). In het aanvankelijk als zuivere stof beschouwde samariumoxide, bleek nog een ander oxide aanwezig te zijn; in 1901 slaagde Demarçay erin dit oxide in redelijk zuivere toestand te isoleren.

BEREIDING VROEGER

Zie 58 - Cerium.

BEREIDING NU

Zie 58 – Cerium. Europium wordt bereid door de verbindingen van de zeldza­me aarden in de mineralen te scheiden via vloeistof­extractie en ionenwisseling en na zuivering om te zetten in het chlori­de. Het ge­smolten chloride wordt in vacuüm geredu­ceerd met lanthaan.

TOEPASSINGEN EN TOELICHTING

Neutronenvanger

Europium heeft - evenals een aantal andere zeld­zame aarden - een zeer grote invangcapa­citeit voor thermische neutronen. Het wordt toegepast als neutro­nenvanger in kernreacto­ren (gelegeerd aan andere metalen). Ook EuBwordt hiervoor gebruikt, met name in snelle kweekreactoren. 

 

Kleuren TV-buis

Europiumoxide (Eu2O3) wordt toegevoegd aan yttriumvanadaat (YVO4), yttri­umoxide of Y2O5S en dient zo als rood fosforesceren­de stof voor beeldbuizen van kleurentelevisies. Eu2+-ver­bindingen, toegevoegd aan Sr5Cl(PO4)3, BaMg2Al16O27  of Sr4Al14O25 leveren een blauw fosforesce­rende stof op. Eu2O3, toegevoegd aan SrGa2S4 is groen fosfo­rescerend. Het geeft een intense, natuurlijke kleur.

Ook in TL-buizen worden deze fosforen toegepast.

 

Kwiklamp

Voor het verkrijgen van licht van een gewenste kleur kan op de wand van een kwiklamp een zeer dunne laag fluo­resceren­de stof worden aange­bracht, bijvoorbeeld ZnCdS2 met Eu3+-verbindin­gen.

 

Röntgenscherm

Voor groene schermen van röntgenapparatuur wordt europiumoxide (Eu2O3), toegevoegd aan zinkcadmiumsulfide (ZnCdS2), gebruikt als fluorescerende stof. Terbium- en europium­ verbindingen, toege­voegd aan LaOBr leveren een geelachtig fluorescerende stof op.

 

Tandheelkunde

Aan keramisch materiaal voor kronen en bruggen worden oxiden van europium, samarium en cerium toegevoegd om deze protheses een natuurgetrouwe fluorescentie te geven. 

VERDERE TOEPASSINGEN

Toepassingen als niet-ontleedbare stof (element) of als legering:

koolbooglamp (73 % Y, 5 % Eu, 4 % Tb + andere zeldza­me aarden).

 

Toepassingen als ontleedbare stof (verbinding):

fototropisch effect - meekleurend glas Eu(II)-verbindingen
halfgeleiders Eu-halogeniden
keramisch stralingsschild Eu2O3
lasers  Eu-gedot. polymeren
regelingsmechanisme van kernreactoren Eu2O
supergeleiding  EuBa2Cu3O7