|  | ||||||
3,2.10-4 % van de aardkost (tot 16 km diepte) bestaat uit ytterbium; het is het 45e element in rangorde van voorkomen.
De belangrijkste mineralen, waarin kleine hoeveelheden van dit element voorkomen, zijn:
gadoliniet-(Ce) (Ce,La,Nd,Y)2Fe+2Be2Si2O10 gadoliniet-(Y) Y,Fe+2Be2Si2O10 monaziet-(Ce) (Ce,La,Nd,Th)PO4 (ca 0,03 % Yb) monaziet-(La) (La,Ce,Nd)PO4 monaziet-(Nd) (Nd,La,Ce)PO4
De belangrijkste wingebieden liggen in Australië, China, India, Brazilië, de Verenigde Staten van Amerika, Maleisië, Rusland, Madagaskar, Noorwegen en Zweden.
De naam ytterbium is, evenals yttrium, erbium en terbium, afkomstig van de vindplaats van het mineraal waarin dit element voor het eerst werd aangetoond: Ytterby, bij Stockholm in Zweden. Het mineraal, dat aanvankelijk ytterbiet werd genoemd, werd later herdoopt tot gadoliniet.
Ytterbium werd in 1878 door J.-C.-G. de Marignac ontdekt in ytteraarde. Het werd als nieuw element erkend, maar bleek in 1907 toch uit twee elementen te bestaan. Het werd – onafhankelijk – eveneens door G. Urbain en C. Auer von Welsbach ontdekt. Urbain slaagde er als eerste in de oxiden van beide elementen vorm te scheiden.
Zie 58 - Cerium. Ytterbium werd bereid door reductie van YbF3 of YbCl3 met kalium.
Zie 58 - Cerium. Ytterbium wordt bereid door reductie van het oxide (Yb2O3) met cerium of lanthaan.
Toepassingen als niet-ontleedbare stof (element) of legering:
metallurgie: verbeteren van de verwerkingseigenschappen van roestvrij staal
Toepassingen als ontleedbare stof (verbinding):
activator van fosforescerende stoffen voor infrarood licht Yb2O3 geneeskunde: stralingsbron, o.a. voor draagbare röntgenapparatuur 169Yb-verbindingen halfgeleider Yb-halogeniden supergeleiding YbBa2Cu3O7