|  | ||||||
5,2.10-4 % van de aardkost (tot 16 km diepte) bestaat uit dysprosium; het is het 42e element in rangorde van voorkomen.
De belangrijkste mineralen, die kleine hoeveelheden van dit element bevatten, zijn:
bastnaesiet-(Ce) (Ce,La)CO3F bastnaesiet-(Y) (Y,La)CO3F euxeniet-(Y) (Y,Ca,Ce,U,Th)(Nb,Ti,Ta)2O6 fergusoniet-(Ce) (Ce,La,Nd)NbO4 fergusoniet-(Nd) (Nd,Ce)NbO4 fergusoniet-(Y) YNbO4 gadoliniet-(Ce) (Ce,La,Nd,Y)2Fe+2Be2Si2O10 gadoliniet-(Y) Y,Fe+2Be2Si2O10 monaziet-(Ce) (Ce,La,Nd,Th)PO4 monaziet-(La) (La,Ce,Nd)PO4 samarskiet-(Y) (Y,Ce,U,Fe+2)3(Nb,Ta,Ti)5O16 xenotiem-(Y) YPO4
De belangrijkste wingebieden liggen in Australië, China, Mongolië, India, Brazilië, de Verenigde Staten van Amerika, Maleisië, Rusland, Tanzania, Burundi, Zambia, Madagaskar, Noorwegen, Zweden, Canada, Duitsland, Oostenrijk en Zuid-Afrika.
De naam is afgeleid van het Griekse woord dysprositos, wat moeilijk te bereiken betekent, en herinnert aan de moeilijkheden waarmee men te kampen had om het element te isoleren.
Dysprosium werd in 1886 door de P.E. Lecoq de Boisbaudran ontdekt in ytteraarde of yttria, verkregen uit monazietzand. Het duurde tot 1950 voor het in redelijk zuiver toestand kon worden bereid.
Zie 58 - Cerium.
Zie 58 - Cerium. Dysprosium wordt bereid door reductie van het trifluoride met calcium, natrium of kalium.
Vliegtuigmetaal
Dysprosium wordt toegevoegd aan magnesiumlegeringen die in de vliegtuigbouw worden gebruikt. Het verhoogt de hardheid van het materiaal en verbetert de verwerkbaarheid.
Optisch geheugen
Voor magnetisch-optische geheugens worden stoffen gebruikt die gemagnetiseerd kunnen worden met behulp van laserstralen. Het gebied waarin de elementair magneetjes gericht worden is dan veel kleiner, waardoor de opslagcapaciteit spectaculair kan worden vergroot. Een van de hiervoor gebruikte stoffen is DyCo.
Ook combinaties van terbium, gadolinium en neodymium met ijzer en/of kobalt worden gebruikt.
Permanente magneet
Een groot aantal legeringen van zeldzame aarden met onder andere ijzer, kobalt, nikkel of aluminium heeft goede magnetische eigenschappen en worden gebruikt voor permanente magneten. Bij dysprosium is dit Al2Dy3.
Stralingsbescherming
Ter bescherming tegen straling (“stralingsschild”) worden zowel legeringen van zeldzame aardmetalen met lood (bijv. Dy,Pb) als keramische materialen met zeldzame aarden (bijv. dysprosiumoxide) gebruikt.
Laser
Dysprosiumverbindingen geven in gasontladingsbuizen - afhankelijk van de combinatie met andere verbindingen van zeldzame aarden of met vanadiumverbindingen - een grote verscheidenheid aan kleuren.
Lampen
Toepassingen als niet-ontleedbare stof (element) of legering:
toevoeging aan staal en regelstaven voor kernreactoren (Dy is een zeer goede neutronenabsorber).
Toepassingen als ontleedbare stof (verbinding):
koelen van de controlesonde in kernreactoren Dy2O3/Ni neutronenabsorptie Dy2O3 supergeleiding DyBa2Cu3O7