95  Am Americium     Voorkomen Naam Wingebieden Ontdekking Bereiding vroeger Bereiding nu Toepassingen en toelichting Overige toepassingen

VOORKOMEN

Americium komt niet voor in de natuur.

NAAM

Dit element werd door de wetenschappers die het voor het eerst maakten genoemd naar het land waarin de ontdek­king plaatsvond. Deze naam werd mede gekozen omdat americi­um een overeen­komstige elektronenconfi­guratie heeft als europi­um (Eu; genoemd naar Europa) uit de groep van de lanthani­den.

ONTDEKKING/BEREIDING

Americium werd in 1944 gemaakt door G. T. Seaborg, A. Ghiorso, R. A. James en L. O. Morgan. De ontdekking werd gedaan aan de Univer­siteit van Chicago, door het team van de Berkeley Universiteit. Zij beschoten plutoni­um met neutronen (in een kernreactor) :

 

                            

                                

                                      

 

De halveringstijd (t_½) ²⁴¹Pu bedraagt 14 jaar.

BEREIDING NU

Tegenwoordig kan americium in grotere hoeveelheden worden bereid. Het wordt - als bijproduct - gevormd in kernreacto­ren. Bij het verwerken van gebruikte splijtstofstaven wordt het gescheiden van andere transuranen op grond van de sterke verschillen in oplos­baarheid van de oxalaten. Dan wordt het met behulp van ionenwis­selaars - geïsoleerd  (²⁴¹Am en ²⁴³Am). De wereldvoorraad aan americiumverbindingen bedraagt ca. 250 kg.

 

Het metaal wordt bereid door reductie van het trifluoride met barium of calcium of reductie van het oxide met lanthaan. 

 

Van americium zijn 13 isotopen bekend, met een massagetal van 237 tot 247 en een halveringstijd van 20 minuten tot 7.400 jaar. 

TOEPASSINGEN EN TOELICHTING

Kristalonderzoek

Bij kristalonderzoek wordt ²⁴¹Am (verbindingen) als gamma-stralingsbron gebruikt. Deze isotoop wordt ook ge­bruikt als stralingsbron in draagbare röntgenapparatuur, o.a. voor röntgenfluorescentiespec­troscopie.

Rookdetector

In de rookdetector worden verbindingen van ²⁴¹Am (t_½ = 433 jaar) ge­bruikt. Door de straling wordt de lucht enigszins geïoniseerd, waardoor een zeer kleine stroom tussen twee elek­troden kan lopen. Rook belemmert dat proces, waardoor de stroom­sterkte lager wordt en het alarm overgaat.

Glasdiktemeting

Hierbij worden ²⁴¹Am-isotopen als stralingsbron ge­bruikt. De absorptie van de straling is een maat voor de dikte van het glas.

 

Neutronenbron

²⁴¹Am wordt gebruikt als zogenoemde indirecte neutro­nen­bron, bijvoorbeeld in draagbare apparatuur. De alfa-deeltjes reageren met berylliumkernen, waarbij neutronen ontstaan:

OVERIGE TOEPASSINGEN

Met ²⁴¹Am kan worden gedetecteerd of een siervoorwerp werkelijk van zilver is.