Jean-Jaques-Daniël Dony

Geboren : 24 februari 1759 te Luik.

Overleden : 6 november 1819. 

Belgisch industrieel.

 

Studie

Hij werd opgeleid tot priester, maar heeft een kerkelijke functie niet lang bekleed. In de omgang werd hij wel Abbé (eerwaarde heer) genoemd. 

 

Loopbaan / Belangrijkste werk

Hij werd in 1786 subdiaken. In 1797 nam hij de vervoersmaatschappij van zijn vader over en breidde deze uit met een handel in veevoeder. Daarnaast experimenteerde hij veel, onder meer met het – rond Luik gevonden - mineraal calamien, dat tot die tijd werd gebruikt voor de productie van messing. 

Hij slaagde er in een redelijk zuiver en smeedbaar metaal te winnen en kocht vervolgens – omdat de Franse staat deze in exploitatie wilde geven – voor veel geld de concessie voor de calamienmijnen van Vieille Montagne. Dit werd vastgelegd in een keizerlijk decreet, op 24 maart 1806 getekend door Napoleon, in 1810 gevolgd door een keizerlijk patent op de productie van zink. Uit dank schonk Dony de keizer een zinken borstbeeld en badkuip. 

 

In 1809 stichtte hij een zinkfabriek in Luik en werd daarmee de grondlegger van de zinkindustrie in België. Al snel bleek dat de investeringskosten te hoog waren geweest. Hij moest eerst 75% van de aandelen van zijn bedrijf verkopen. In 1819 ging hij failliet en diende toen ook de resterende aandelen over te dragen. De fabriek bleef tot 1880 in werking.